മണിക്കൂറിൽ 28,000 കിലോമീറ്റർ വേഗതയിൽ ഭൂമിയെ ചുറ്റുന്ന അന്താരാഷ്ട്ര ബഹിരാകാശ നിലയം അടുത്തിടെ അപകടത്തിലായിരുന്നു. ഭൂമിയിൽ നിന്ന് ഏകദേശം 450 കിലോമീറ്റർ ഉയരത്തിൽ പറക്കുന്ന ബഹിരാകാശ നിലയം ഒരു ദിവസം നമ്മുടെ ഭൂമിയെ 16 റൗണ്ടുകൾ ചെയ്യുന്നു. എന്നാൽ 2023 മാർച്ച് 6 ന് വൈകുന്നേരം ഒരു വലിയ കുഴപ്പം അതിന്റെ മുന്നിൽ വന്നുകൊണ്ടിരുന്നു.
അർജന്റീനയുടെ ഒരു ഉപഗ്രഹമായിരുന്നു പ്രശ്നം. ഇതുമായി കൂട്ടിയിടിച്ചാൽ ബഹിരാകാശ നിലയം തകരും. ആ ദിവസം, പ്രോഗ്രസ് 83 റീസപ്ലൈ വെസൽ ബഹിരാകാശ നിലയവുമായി ബന്ധിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. ബഹിരാകാശ നിലയം എഞ്ചിൻ 6 മിനിറ്റ് ഓണാക്കി. ഉയരം കൂട്ടി ഈ മുഴുവൻ പ്രക്രിയയും ഏകദേശം ആറ് മിനിറ്റ് നീണ്ടുനിന്നു. അപ്പോളാണ് ഉപഗ്രഹവുമായുള്ള കൂട്ടിയിടി ഒഴിവായത്.
ബഹിരാകാശ നിലയത്തിൽ പതിക്കാൻ പോകുന്ന ഉപഗ്രഹം 2020 ൽ അർജന്റീന വിക്ഷേപിച്ചതാണെന്ന് ഹാർവാർഡ്-സ്മിത്‌സോണിയൻ സെന്റർ ഫോർ ആസ്ട്രോഫിസിക്സിലെ ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞൻ ഡോ. ജോനാഥൻ മക്ഡൊവൽ പറഞ്ഞു. നുസാറ്റ്-17 എന്നാണ് ഇതിന്റെ പേര്. അർജന്റീനയുടെ 10 വാണിജ്യ ഭൗമ നിരീക്ഷണ ഉപഗ്രഹങ്ങളിൽ ഒന്നാണിത്. ജിയോസ്‌പേഷ്യൽ ഡാറ്റ കമ്പനിയായ സാറ്റ്‌ലോജിക്കാണ് നിലവിൽ ഇത് നടത്തുന്നത്.
നുസാറ്റ്-17ന്റെ പത്ത് ഉപഗ്രഹങ്ങളുടെ ഭ്രമണപഥം നിരന്തരം മാറിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നതിൽ ഡോ.ജോനാഥൻ ആശങ്ക പ്രകടിപ്പിച്ചു. അത് പതുക്കെ ബഹിരാകാശ നിലയത്തിന് നേരെ വരുന്നു. ഇത് അപകടകരമായ കാര്യമാണ്. 2022 ഡിസംബറിൽ നാസ ഒരു റിപ്പോർട്ട് നൽകി അതിൽ ഉപഗ്രഹങ്ങളും ബഹിരാകാശ കൂട്ടിയിടി ഒഴിവാക്കാൻ ബഹിരാകാശ നിലയം 1999 മുതൽ 32 തവണ സ്ഥലം മാറ്റി.
2021ലും നാസ ബഹിരാകാശ നിലയത്തിന്റെ സ്ഥാനം മാറ്റി. കോസ്‌മോസ് 1408 എന്ന ഉപഗ്രഹത്തെ റഷ്യ അതിന്റെ ഉപഗ്രഹ വേധ മിസൈൽ ഉപയോഗിച്ച് തകർത്തിരുന്നു. അതിന്റെ മാലിന്യങ്ങളാണ് ബഹിരാകാശ നിലയത്തിന് ഭീഷണിയായി മാറിയത്. ഈ മാലിന്യം ഒഴിവാക്കാൻ ബഹിരാകാശ നിലയത്തിന് രണ്ട് തവണ സ്ഥലം മാറ്റേണ്ടി വന്നു.
മാർച്ച് ആറിന് 30 മണിക്കൂർ മുമ്പ് സാറ്റലൈറ്റ് കമ്പനി നാസയെ അപകട സാധ്യതയെക്കുറിച്ച് പറഞ്ഞിരുന്നു. ഇതിനുശേഷം മുൻകൂട്ടി നിശ്ചയിച്ചിട്ടുള്ള ഒഴിവാക്കൽ മാനുവർ (PDAM) കണക്കാക്കി. അടിയന്തര ബഹിരാകാശ നിലയത്തിൽ ഉണ്ടായിരുന്ന ബഹിരാകാശ സഞ്ചാരികളോട് സുരക്ഷിതരായിരിക്കാൻ ആവശ്യപ്പെട്ടു. നാസയുടെ പ്രോഗ്രസ്-83 ടീമും റഷ്യൻ ബഹിരാകാശ ഏജൻസിയായ റോസ്‌കോസ്‌മോസും കപ്പലിന്റെ എഞ്ചിൻ ഓണാക്കാൻ തയ്യാറായി ഇരുന്നു. PDAM-ന് 20 മിനിറ്റ് മുമ്പ് എഞ്ചിൻ ഓണാക്കി.
ബഹിരാകാശ നിലയത്തിൽ തുടർച്ചയായി വൻ തിരക്ക് അനുഭവപ്പെടുമ്പോഴാണ് ഈ സംഭവം. അതായത് സ്‌പേസ് എക്‌സ് ക്രൂ ഡ്രാഗൺ എൻഡവർ, ക്രൂ-6 എന്നിവയുടെ അംഗങ്ങൾ അവിടെയുണ്ടാകും. അടുത്ത ആഴ്ച ക്രൂ-5 ലെ ആളുകൾ ഭൂമിയിലേക്ക് മടങ്ങിവരും. ക്രൂ-6 പേർ ബഹിരാകാശ നിലയത്തിലെത്തും. ഇതിനുശേഷം, SpaceX CRS-27 കാർഗോ ഡ്രാഗൺ ക്യാപ്‌സ്യൂളും മാർച്ച് 14-ന് പോകും. അതായത്, ഈ സംഭവം അടുത്ത ആഴ്ച നടന്നിരുന്നെങ്കിൽ പ്രശ്‌നവും നാശവും കൂടുതൽ ആകാമായിരുന്നു.
