25 വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് പശ്ചിമ ബംഗാളിലെ സുന്ദർബനിൽ ഒരു ദ്വീപ് ഉണ്ടായിരുന്നു. അത് ഇപ്പോൾ അപ്രത്യക്ഷമായി. അതെ ഈ ദ്വീപിൽ ധാരാളം കാടും കണ്ടൽക്കാടുകളും നിറഞ്ഞിരുന്നു. എന്നാൽ ഇപ്പോൾ ആ ദ്വീപ് ഏതാണ്ട് അപ്രത്യക്ഷമായി. 1991 മുതൽ 2016 വരെ ഈ ദ്വീപിന്റെ ഭൂമി ക്രമേണ ബംഗാൾ ഉൾക്കടലിൽ ലയിച്ചു. ഭംഗദുനി ദ്വീപ് എന്നാണ് ഈ ദ്വീപിന്റെ പേര്.
സുന്ദർബൻസിന്റെ തെക്കേ അറ്റത്താണ് ഭംഗദുനി ദ്വീപ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഈ ദ്വീപിന്റെ ഏറ്റവും പഴക്കമുള്ള ഫോട്ടോ 1975-ൽ നിർമ്മിച്ചത് സർവേ ഓഫ് ഇന്ത്യയാണ്. തുടർന്ന് ഈ ദ്വീപിന്റെ അതിർത്തികൾ മാപ്പ് ചെയ്തു. 1:50,000 സ്കെയിലിലാണ് ആ ഭൂപടം നിർമ്മിച്ചത്.
എന്നിരുന്നാലും ഇതിന് ശേഷം 1975 ഡിസംബർ 5 ന് ലാൻഡ്‌സാറ്റ് -2 ഉപഗ്രഹം കടന്നുപോയി ഉപകരണം അതിന്റെ ചിത്രമെടുത്തു. 1975-ലെ സർവേ ഓഫ് ഇന്ത്യയുടെ അതിർത്തിക്കുള്ളിൽ ഈ ദ്വീപ് ചുരുങ്ങുകയാണ്. സാവധാനം സുന്ദർബൻസ് ഭാഗത്ത് നിന്ന് വരുന്ന കടൽ തിരമാലകളുടെ കൂട്ടിയിടി കാരണം ദ്വീപിന്റെ മണ്ണ് മുറിഞ്ഞുകൊണ്ടിരുന്നു.
ഇതിനുശേഷം 1991 ഫെബ്രുവരി 18-ന് ലാൻഡ്‌സാറ്റ്-5 ഉപഗ്രഹം വീണ്ടും ഈ ദ്വീപിലൂടെ കടന്നുപോയി. തുടർന്ന് ഭംഗദുനി ദ്വീപിന്റെ ചിത്രമെടുത്തു. 1975-ൽ നിശ്ചയിച്ച സർവേ ഓഫ് ഇന്ത്യയുടെ വ്യാപ്തി കവിഞ്ഞു. അതായത് ദ്വീപിന്റെ ഭൂവിസ്തൃതി തുടർച്ചയായി കുറഞ്ഞുകൊണ്ടിരുന്നു. കടൽ തിരമാലകളുടെ ഉപ്പ് അടിഞ്ഞുകൂടിയതിനാൽ കണ്ടൽക്കാടുകളുടെ വേരുകൾ നശിക്കുന്നു.
ഇതിനുശേഷം 2016 ഡിസംബർ 7-ന് ലാൻഡ്‌സാറ്റ്-8 വീണ്ടും സുന്ദർബൻസ് കടന്നപ്പോൾ ഈ ദ്വീപിന്റെ സ്ഥിതി കൂടുതൽ വഷളായിരുന്നു. ഇപ്പോൾ അത് 1975-ലെ പരിധിയുടെ പകുതിയോളമാണ്. സുന്ദർബനിലെ കണ്ടൽക്കാടുകൾ അപകടാവസ്ഥയിലാണെന്ന് ഹൈദരാബാദിൽ സംഘടിപ്പിച്ച ജിയോസ്മാർട്ട് ഇന്ത്യ 2021 പ്രോഗ്രാമിൽ പങ്കെടുക്കാനെത്തിയ ഫോറസ്റ്റ് സർവേ ഓഫ് ഇന്ത്യ ഉദ്യോഗസ്ഥൻ അനുപം ഘോഷ് പറഞ്ഞു. അവ പൂർണമായി നശിച്ചാൽ സുനാമിയിൽ നിന്നും ഉയർന്ന തിരമാലകളിൽ നിന്നും സുന്ദർബനുകൾക്ക് പിന്നിലെ ജനവാസ മേഖലകളെ സംരക്ഷിക്കാൻ അവർക്ക് കഴിയില്ല.
ഭംഗദുനി ദ്വീപ് മാത്രമാണ് അവസാനിക്കുന്നതെങ്കിലും. രാജ്യത്തിന്റെ പല പ്രദേശങ്ങളിലും ഇത്തരമൊരു കാഴ്ച കണ്ടിട്ടുണ്ട്. ഫോറസ്റ്റ് സർവേ ഓഫ് ഇന്ത്യയുടെ (എഫ്എസ്ഐ) 2019 ലെ റിപ്പോർട്ട് അനുസരിച്ച്. രാജ്യത്ത് ഏറ്റവും കൂടുതൽ കണ്ടൽക്കാടുകൾ കാണപ്പെടുന്ന 12 പ്രദേശങ്ങളുണ്ട്. അവ- ആന്ധ്രാപ്രദേശ്, ഗോവ, ഗുജറാത്ത്, കർണാടക, കേരളം, മഹാരാഷ്ട്ര, ഒഡീഷ, തമിഴ്നാട്, പശ്ചിമ ബംഗാൾ, ആൻഡമാൻ-നിക്കോബാർ, ദാമൻ-ദിയു, പുതുച്ചേരി എന്നീ സ്ഥലങ്ങളാണ്.
